Baba

August Strindberg

BABA

Çeviren: A. Turan Oflazoğlu

Tiyatro

AUGUST STRINBERG

BABA

ÇEVİREN: A. TURAN OFLAZOĞLU

TİYATRO YAYINLARI

KAPAK TASARIM: GRAFO

ePub DÜZENLEME: TİYATRO YAYINLARI

BİRİNCİ SÜRÜM: TEMMUZ 2014

Johan August Strindberg

(d. 22 Ocak 1849, Stockholm –ö. 14 Mayıs 1912, Stockholm) İsveçli oyun yazarı, romancı.

Oyunları, romanları ve kısa öyküleriyle tanınır. Yaklaşık yarısı tiyatro oyunu olan 120 kadar eser üreten Strindberg, Avrupa ve Amerikan tiyatrosu üzerinde büyük etkisi olmuş bir yazardır. Toplumsal eleştiriler içeren ve bir yandan da kadın-erkek çatışmasını konu edinen oyunlar yazmıştır; Bayan Julie, Ölüm Dansı, Rüya Oyunu, Hayalet Sonatı gibi oyunları günümüzde de dünya sahnelerinde sıklıkla oynanır.

Strindberg edebiyatçılığının yanı sıra astronomi, kimya, zooloji gibi bilimlerle amatör olarak ilgilenen bir bilimadamı; fotoğrafçılık, resim, sinoloji (Çinbilimi) ile uğraşan çok yönlü bir kişi idi.

100. ölüm yıldönümü olan 2012, “Strindberg yılı” ilan edilerek çeşitli etkinliklere vesile olmuştur.

İçindekiler

KİŞİLER

Yüzbaşı

Laura (Yüzbaşı'nın karısı)

Bertha (Yüzbaşı ile Laura'nın kızı)

Doktor Östermak

Rahip

Dadı

Nöjd

Emireri

BİRİNCİ PERDE

(Yüzbaşı'nın evinde bir oturma odası. Geride, sağa doğru bir kapı. Odanın ortasında büyük bir masa, üzerinde gazeteler, dergiler. Sağda, deri kaplı bir sedir, bir de masa. Sağ köşede, kâğıt kaplı bir kapı. Solda bir yazı masası, üzerinde sarkaçlı bir saat; ve öbür odalara açılan bir kapı. Duvarlara asılı silahlar: Tüfekler, av çantaları. Kapıya yakın askılarda asker paltoları. Büyük masanın üzerinde yanan bir lamba.

Yüzbaşı ile Rahip sedirde oturmaktalar. Yüzbaşı'nın üzerinde yarı resmi bir üniforma, ayağında mahmuzlu çizme. Rahip siyahlar giyinmiş, boynunda, rahiplik yakası yerine beyaz bir kravat. Pipo içmekte. Yüzbaşı kalkar, zili çalar. Emireri girer.)

EMİRERİ : Buyurun komutanım.

YÜZBAŞI : Nöjd orda mı?

EMİRERİ: Nöjd mutfakta, komutanım, emir bekliyor.

YÜZBAŞI : Yine mutfakta ha! Derhal buraya gönder onu!

EMİRERİ : Başüstüne komutanım.

(Çıkar.)

RAHİP : Ne var, n'oluyor?

YÜZBAŞI : Alçak herif, hizmetçi kızlardan biriyle başladı yine eski oyunlarına. Ne mendebur adammış yahu!

RAHİP : Nöjd mü? Geçen bahar da aynı haltı karıştırmamış mıydı o?

YÜZBAŞI : Hatırladın, değil mi? Bana bak, şuna iki laf etsene; iyi adamdır, belki etkisi olur. Benim ne dövdüğüm kaldı, ne sövdüğüm, ama hiçbiri iz bırakmadı üzerinde.

RAHİP: Demek ona öğüt vermemi istiyorsun. Peki ama, Tanrı sözü, bir süvari askeri üzerinde nasıl bir iz bırakır sanıyorsun?

YÜZBAŞI : Doğrusu, sevgili kayınbiraderim, hiçbir iz bırakmaz benim üzerimde, bilirsin...

RAHİP: Bilmez miyim!

YÜZBAŞI : Ama onun üzerinde... Bir deneyiver canım! (Nöjd girer.) Yine ne haltlar karıştırdın Nöjd?

NÖJD : Tanrı korusun sizi yüzbaşım, ama burda söyleyemem; rahibin yanında olmaz.

RAHİP : Aldırma bana, delikanlı.

YÜZBAŞI : Söyle, yoksa karışmam ha!

NÖJD : Şey, komutanım... şöyle oldu. Gabriel'le gitmiştik, dans etmeye; sonra, sonra şey, Ludwig dedi ki...

YÜZBAŞI : Ludwig'le ilgisi ne bunun? Konuyu değiştirme.

NÖJD : Şey, sonra Emma dedi ki: "Ahıra girelim," dedi...

YÜZBAŞI : Yaa! Seni yoldan çıkaran Emma oldu desene.

NÖJD : Eh, aşağı yukarı. Yani, demem şu ki, kızın gönlü olmazsa, iş çıkmaz.

YÜZBAŞI : Son defa soruyorum: Çocuğun babası sen misin değil misin?

NÖJD: Nereden bilinir?

YÜZBAŞI : O da ne demek? Bilmiyor musun?

NÖJD : Hayır, şey komutanım, bu hiçbir zaman bilinemez.

YÜZBAŞI : Senden başka erkek var mıydı ki?

NÖJD : O zaman yoktu. Ama sonradan olup olmadığı bilinmez ki.

YÜZBAŞI : Yani suçu Ludwig'in üstüne atmaya mı çalışıyorsun? Bu mu niyetin?

NÖJD : Suçu kimin üstüne atacağını bilmek kolay değil ki.

YÜZBAŞI : İyi ama: "Seninle evleneceğim," demişsin Emma'ya.

NÖJD : Şey, öyle söylemeden olmaz ki...

YÜZBAŞI (Rahip'e): Ne korkunç!

RAHİP : Malum hikâye! Hadi Nöjd! Çocuğun babası sen misin değil misin, bunu bilecek kadar erkeksin sen.

NÖJD : Şey, bu işte parmağım oldu elbette, ama rahip efendi, siz de bilirsiniz ki, bir şey çıkmaz bundan!

RAHİP : Bak delikanlı, şimdi seni konuşuyoruz. Kızcağızı çocukla birlikte yüzüstü bırakacak değilsin herhalde! Onunla evlenmen için seni zorlayamazlar, ama çocuğa bakman gerekir.