De Rus kon nauwlijks een glimlach onderdrukken, terwijl hij luisterde naar Lord Greystoke’s woorden, daar nog geen half uur geleden de toekomstige Lord Greystoke met al de welsprekendheid van een geboren aap met Ajax had zitten praten.

Tijdens dit onderhoud vormde zich in Paulvitch’s brein een plan en als gevolg daarvan stemde hij erin toe een fabelachtige som voor den aap aan te nemen en na ontvangst van het geld het dier te brengen op een schip, dat twee dagen later van Dover naar Afrika vertrekken zou. Hij had een dubbel oogmerk met het aannemen van Clayton’s aanbod. In de eerste plaats oefende het geld een groote aantrekkingskracht op hem uit; de 27

aap was niet langer een bron van inkomsten voor hem, daar deze, nadat hij Tarzan ontdekt had, beslist weigerde nog één kunstje op het tooneel te doen. Het was alsof het dier zich uit zijn jungle had laten brengen en door duizenden nieuwsgierige toeschouwers bekijken met het enkele doel zijn lang verloren vriend en meester terug te vinden, en nu hij dien gevonden had, verdere omgang met de gewone kudde menschen onnoodig oordeelde. Maar hoe dit zij, het feit was en bleef, dat de vriendelijkste woorden hem er niet toe brengen konden zich op het tooneel te laten bekijken, en de eenige maal, dat de dresseur het met geweld geprobeerd had, waren de resultaten zoo geweest, dat de ongelukkige man zich gelukkig achtte, dat hij er zijn leven niet bij ingeboet had. Het eenige, dat hem gered had, was de toevallige aanwezigheid van Jack Clayton, wien men toegestaan had naar het dier te komen kijken in de kamer, die in het theater voor den aap gereserveerd was, en die onmiddellijk tusschenbeide gekomen was, toen hij zag, dat het woeste beest werkelijk kwaad in den zin had. Maar bij die geldelijke overwegingen kwam nog het verlangen naar wraak, dat steeds grooter geworden was door het voortdurende peinzen over de mislukkingen en ellenden van zijn leven, welke hij alle aan Tarzan toeschreef en waarvan de laatste en niet de minste Ajax’ weigering was om langer geld voor hem te verdienen. Die weigering was het dier door Tarzan ingegeven volgens Paulvitch.

Paulvitch’s natuurlijke boosaardige aanleg was nog erger geworden door het zwakker worden van zijn geestelijke en lichamelijke vermogens door marteling en ontbering. Van een koelbloedige, beredeneerende, intelligente verdorvenheid was hij ontaard in de blinde, gevaarlijke bedreiging van den geestelijk gebrekkige. Zijn plan was echter geslepen genoeg om tenminste eenigen twijfel te wekken aan de bewering, dat zijn verstand achteruitging. Het verzekerde hem in de eerste plaats een zekere welgesteldheid, die Lord Greystoke hem voor het wegzenden van den aap beloofd had, en vervolgens de wraak op zijn weldoener door hem te treffen in zijn zoon, dien hij aanbad. Dit gedeelte van zijn plan was ruw en beestachtig –

het miste de verfijnde martelingen, die de meesterstukken van den vroegeren Paulvitch gekenmerkt hadden, toen hij nog samenwerkte met dien virtuoos

28

in gemeenheid, Nicolas Rokoff – maar het ontsloeg Paulvitch tenminste van verantwoordelijkheid, daar hij die geheel op den aap zou kunnen schuiven, die aldus gestraft zou worden voor zijn weigering om den Rus langer te onderhouden. Alles werkte met duivelsche eenstemmigheid samen om Paulvitch te helpen. Het toeval wilde, dat Tarzan’s zoon zijn vader aan zijn moeder de stappen hoorde vertellen, die hij nam, om Akut veilig en wel aan zijn geboorte-jungle terug te geven. En nadat hij dat gehoord had, smeekte hij den aap als een speelkameraad voor hem thuis te nemen. Tarzan zou niet afkeerig geweest zijn van dit plan, maar Lady Greystoke wilde er niet van hooren. Jack smeekte zijn moeder dringend, maar het hielp niet. Zij bleef halsstarrig en eindelijk scheen de jongen te berusten in het besluit van zijn moeder, dat de aap naar Afrika terug moest en de jongen naar school. Hij deed geen poging om dien dag naar Paulvitch's kamer te gaan, maar hield zich in plaats daarvan met andere dingen bezig. Zijn ouders hadden hem steeds rijkelijk geld gegeven, zoodat het hem, wanneer het noodig was, niet moeilijk viel, eenige honderden ponden bijeen te krijgen. Den volgenden ochtend haastte de jongen, nadat hij eerst zijn vader voldoenden tijd gelaten had om de zaak met Paulvitch te beklinken, zich naar de kamer van den Rus. Daar hij niets van het ware karakter van den man wist, durfde hij hem niet heelemaal in vertrouwen te nemen uit vrees, dat de oude kerel hem niet alleen hulp weigeren, maar alles aan zijn vader oververtellen zou. In plaats daarvan vroeg hij hem eenvoudig Ajax naar Dover te mogen brengen. Hij zeide, dat zulks den man een vermoeiende reis besparen, benevens een aantal ponden in zijn zak brengen zou, want de jongen was van plan den Rus goed te betalen.

„En gevaar voor ontdekking bestaat er niet,” ging hij voort,

„daar ik met een middagtrein naar school moet. In plaats daarvan zal ik hier komen, nadat ze mij in den trein gezet hebben. Dan kan ik Ajax naar Dover brengen en kom ik een dag later op de kostschool. Niemand komt er achter, niemand heeft er schade van en ik zal nog een extra-dag met Ajax hebben vóór ik hem voor goed verlies.”

Het voorstel paste volkomen in het plan, dat Paulvitch beraamd had.