Noli Me Tangere / Filippijnsche Roman

The Project BookishMall.com EBook of Noli me

tangere, by José Rizal

This eBook is for the use of anyone

anywhere at no cost and with

almost no restrictions whatsoever. You

may copy it, give it away or

re-use it under the terms of the Project

BookishMall.com License included

with this eBook or online at

www.BookishMall.com

Title: Noli me tangere

Filippijnsche roman

Author: José Rizal

Translator: A. A. Fokker

Release Date: June 18, 2007 [EBook

#21848]

Language: Dutch

*** START OF THIS PROJECT BookishMall.com

EBOOK NOLI ME TANGERE ***

Produced by Jeroen Hellingman and the

Distributed

Proofreaders team at

http://www.pgdp.net/

Noli me

tangere.

Filippijnsche

roman

van

Dr. José Rizal.

Voor het

Soerabajasch

Handelsblad

vertaald door

Dr. A. A. Fokker.

Druk van het

Soerabajasch

Handelsblad,

Soerabaja 1912.

I.

Een avond-partijtje.

In de laatste dagen van October gaf Don

Santiago de los Santos, meer bekend

onder den naam “Capitán Tiago” een

avond-partijtje, dat hoewel tegen zijn

gewoonte eerst in den namiddag

aangekondigd, reeds het onderwerp van

alle gesprekken in Binondo uitmaakte,

evenals in andere buitenwijken en zelfs

te Intramuros. Capitán Tiago ging toen

door voor den gulsten man die er liep,

en men wist dat zijn huis, evenals zijn

land, zijn deuren niet gesloten hield,

tenzij voor den handel of ieder nieuw of

gewaagd denkbeeld.

Gelijk een electrische schok liep het

nieuws door de wereld der klaploopers,

tafelschuimers en doodvreters, die God

in zijn oneindige goedheid zoo liefdevol

in Manila doet tieren. Sommigen

zorgden voor schoensmeer; anderen

keken om naar knoopen en dassen, maar

allen waren vervuld van de gedachte hoe

ze wel den heer des huizes op de

gemeenzaamste wijze begroeten zouden,

om te doen gelooven aan oude

vriendschapsbanden, of zich te

verontschuldigen, voor ’t geval dit beter

te pas kwam, dat ze niet vroeger hadden

kunnen verschijnen.

Deze feestmaaltijd werd gegeven in een

huis van de Calle de Anloague, en daar

we ons het nummer niet herinneren,

zullen we ’t zoo beschrijven, dat men het

nog zou kunnen herkennen, indien ten

minste de aardbevingen het nog niet

vernield hebben. We gelooven niet, dat

zijn eigenaar het zal laten slopen, want

met dit werk belast zich daar God of “de

Natuur” gewoonlijk; want deze laatste

heeft daar ook van ons gouvernement

veel werken aangenomen.

Het is een vrij groot gebouw, in den stijl

van de meeste daar te lande, gelegen met

het front naar een arm der Pasig-rivier,

door sommigen “ria de Binondo”

genoemd, welk water, evenals alle

rivieren van Manila, de veelzijdige rol

vervult van badplaats, riool, wasch- en

vischgelegenheid, vervoer- en

verkeersmiddel, ja, zelfs van

waterleiding voor de dorstigen, ingeval

de Chineesche waterdrager zulks

oorbaar acht. Het is vermeldenswaard

dat deze machtige slagader der voorstad,

waar het verkeer het drukst is en de

beweging het levendigst, over een

afstand van bijna een kilometer

nauwelijks één houten brug telt, welke

gedurende zes maanden aan één kant stuk

en aan den andere voor ’t overige deel

des jaars onbegaanbaar is.

Zoo komt het, dat in het heete jaargetijde

de paarden van deze gestadige “status

quo” profiteeren, om daar in ’t water te

springen, tot groote verrassing des

afgetrokken stervelings, die binnen in ’t

rijtuig ligt te dommelen of te

filosofeeren over de vooruitgang dezer

eeuw.

Het huis, dat wij bedoelen, is wat laag

en heeft niet zeer onberispelijke lijnen:

of de bouwmeester niet best zien kon, of

dat het een gevolg was van de

aardbevingen en orkanen, kon niemand

met zekerheid zeggen. Een breede trap

met groene leuningen en hier en daar

belegd met een kleedje, leidt van de

“zagnan” of voorhal, bevloerd met

tegeltjes, naar de hoofd-verdieping

tussen bloempotten en -vazen op

voetstukken van Chineesch aardewerk

met bonte kleuren en fantastische

teekeningen.

Aangezien er geen portiers noch lakeien

zijn, die u om of naar een uitnoodigings-

kaart vragen, zullen we maar naar boven

gaan, o gij die me leest vriend of vijand!

Zoo u althans de tonen van het orkest, het

licht of ’t veel beteekenend gerinkel van

vaatwerk aantrekt, en gij zien wilt, hoe

de avondpartijen daar ginds in de Parel

van het Oosten toegaan. Met genoegen en

voor mijn gemak zou ik u gaarne de

beschrijving van het huis besparen, doch

deze is zeer belangrijk; want wij

stervelingen in ’t algemeen zijn als de

schildpadden: we worden geprijsd en

gesorteerd naar onze schilden; om deze

en andere eigenschappen zijn ook de

stervelingen van de Filippijnen gelijk

aan de schildpadden.

Wanneer we naar boven gaan, komen we

dadelijk in een ruim vertrek, dat men

daar “caïda” noemt, ik weet niet

waarom, want op dezen avond dient het

als eetzaal en tevens als muzieksalon. In

’t midden schijnt een lange tafel,

overvloedig en weelderig versierd, den

tafelschuimer toe te lonken met zoete

beloften, en dat schuchtere jonge meisje,

de eenvoudige “dalaga” te bedreigen

met twee doodvervelende uren in

gezelschap van vreemde mannen, wier

taal en gesprek een zeer bizonder

karakter plegen te hebben. In

tegenspraak met deze aardsche

toebereidselen zijn de bonte schilderijen

aan de wanden, voorstellende

godsdienstige onderwerpen als “het

Vagevuur” of “de Hel”, “het Laatste

Oordeel,” “de Dood der

Rechtvaardigen”, die “des Zondaars”, en

op den achtergrond, gevangen in een

prachtige en smaakvolle renaissance-

lijst, die wel door een Arévolo kon

gesneden zijn, een merkwaardig doek

van groote afmetingen waarop men twee

oude vrouwen ziet… Het onderschrift

luidt: “Onze Lieve vrouw van Vrede en

goede reis, die men in Antipolo vereert,

in de gedaante van een bedelares,

bezocht de vrome en beroemde

Capitana Inés gedurende haar ziekte” 1.

De voorstelling, zoo ze al niet veel

smaak en kunst verraadt, bezit

daarentegen een overmaat van

natuurlijkheid: de zieke lijkt wel een lijk

in ontbinding door de gele en blauwe

tinten van haar gelaat; de glazen en

overige voorwerpen ter geleide der

langdurige ziekten, zijn zoo nauwkeurig

weergegeven, dat men zelfs zien kan wat

erin zit.